BirTespit, uydu görüntüleri ve yapay zeka (derin öğrenme) kullanarak şehir/ilçe ölçeğinde kaçak yapıların tespiti için geliştirilmiş entegre bir yazılım çözümüdür. Amaç: belediyelerin, imar müdürlüklerinin ve denetleyici kurumların kaçak yapı tespit süreçlerini otomatikleştirip hızlandırmak; saha denetimlerini hedefleyip kaynak kullanımını optimize etmektir.
Veri Katmanı
Çok kaynaklı uzaktan algılama verisi: uydu (optik, multispektral), hava fotoğrafları, gerektiğinde LIDAR/DEM.
Coğrafi veri (parsel sınırları, imar planları, altyapı katmanları).
Tarihsel görüntü arşivi (değişim tespiti için zaman serisi).
Ön-işleme
Görüntü düzeltme: atmosferik düzeltme, ortorektifikasyon, bulut maskesi.
Mozaikleme, reprojeksiyon ve görüntü normalizasyonu.
Veri augmentasyonu ve etiketsiz veriye pseudo-labeling desteği.
Model & Analiz
Nesne tespiti ve segmentasyon: U-Net, Mask R-CNN veya son nesil transformer tabanlı modeller.
Zaman serisi değişim algılama (yeni yapılaşma vs. mevcut yapı).
Kurallar/heuristikler ile (parsel içi yapı yoğunluğu, çatı malzemesi, gölge analizi) doğrulama katmanı.
Model güven skorları ve hata analizi ile risk sınıflandırması (yüksek/orta/düşük öncelik).
İş Akışı & Entegrasyon
Otomatik tarama: belirlenen bölge/il için periyodik tarama (ör. aylık / mevsimsel).
Şüpheli yapıların parsel bazında listelenmesi ve önceliklendirilmesi.
Belediyenin CBS/ERP sistemlerine API ile entegrasyon (parsel ID, rapor, koordinatlar).
Mobil saha uygulamasıyla denetçi doğrulama ve fotoğraf yükleme.
Arayüz & Raporlama
Web tabanlı harita arayüzü: interaktif katmanlar, zaman kaydırıcı, filtreler.
PDF veya Word formatında denetime uygun rapor şablonları.
Toplu uyarılar (e-posta/SMS) ve günlük/haftalık özet rapor.
Denetim maliyetlerinin azalması; saha gezilerinin hedeflenmesi.
Tespit hızının artması — geniş alanların kısa sürede taranması.
Objektif, tekrar edilebilir tespitler ve izlenebilirlik.
İmar denetim süreçlerinde şeffaflık ve hukuki delil üretimi (koordinatlar, görüntü zamanları).
Model doğruluğu: bölgeye ve görüntü kalitesine bağlıdır; tipik olarak %80+ IOU ve yüksek öncelikli tespitlerde daha yüksek doğruluk hedeflenir.
Yanılma nedenleri: yoğun ağaç örtüsü, bulut/gölge, düşük çözünürlüklü görüntüler, yeni çatı kaplamasıyla karışmalar.
İnsan onayı: nihai kararlar için otomatik tespitler saha doğrulaması ile desteklenmelidir.
Bulut ya da kurum içi (on-prem) seçenekleri.
Büyük alanlar için dağıtık işlem (tile-based processing) ve GPU hızlandırma.
Modüler mimari: sadece tespit motoru veya tam entegrasyon çözümleri sunulabilir.
Kişisel veri içermeyen uzaktan algılama verisi kullanımı; ancak saha fotoğrafları ve adres bilgilerinde KVKK uyumu.
Raporlar, resmi bildirim süreçleriyle uyumlu olarak yapılandırılabilir.
Bölge seçimi ve veri çekimi (uydu / hava).
Ön-işleme ve mozaik oluşturma.
Model ile otomatik tarama -> şüpheli yapı listesi.
Önceliklendirme ve rapor oluşturma.
Mobil ile saha doğrulaması -> son karar / ceza süreci entegrasyonu.
BirTespit, belediyelerin kaçak yapı tespitini modern, veri odaklı ve ölçeklenebilir hale getiren bir çözüm sunar. Uzun vadede denetim verimliliğini artırır, kaynakları daha doğru yönlendirir ve imar kontrolünde şeffaflık sağlar.