Sünger Kent İzmir Projesi, yeni bir yağmur suyu yönetimini esas alan, kentsel ve kırsal alanlarda çeşitli uygulamaları içeren su odaklı döngüsel bir yeşil dönüşüm projesidir. Proje, İzmir metropolündeki yağmur suyunun daha etkili bir şekilde yönetilmesini amaçlamakta olup suyun toplanması, depolanması, temizlenmesi, sızdırılması ve tekrar kullanılması gibi süreçleri esas almaktadır. Sünger Kent İzmir Projesi kapsamında gerçekleştirilen uygulamalar kentin mevcut altyapı sistemine entegre olacak şekilde planlanır. Proje, su baskınlarını anında takip edebilen ve havza çalışmalarına entegre edilebilen bir yapıda tasarlanmıştır. Aynı zamanda, kentin taşkın riski taşıyan bölgelerini belirlemeye yönelik analiz çalışmalarını içermektedir. CBS sistemlerinde analiz edilen kentin geçirimli bölgelerinde, çeşitli yeşil altyapı teknikleri çözüm olarak önerilmekte ve uygulanmaktadır. Bu sayede, yağmur suyu daha sürdürülebilir bir şekilde yönetilerek çevresel etkiler minimize edilmekte ve su kaynaklarının daha verimli kullanılması sağlanmaktadır.

Ayrıca, proje kapsamında kent sakinlerinin küresel iklim değişikliğine karşı bilinçlendirilmesi ve farkındalığının artırılması amacıyla eğitim ve bilgilendirme çalışmaları düzenlenmektedir. Bu faaliyetler, toplumun iklim değişikliğinin etkileri karşısında daha hazır ve bilinçli bir şekilde hareket etmesini desteklemeyi amaçlamaktadır.

Süngerkent İzmir projelerimiz;

·         5.000 Binaya 5.000 yağmur suyu deposu projesi; İzmir kenti Türkiye'de su stresi, su kıtlığı açısından son derece riskli kentlerin başında gelmektedir. Ayrıca yağmur suyu sisteminin birleşik olması nedeni ile de su baskınları, seller vb. İklim değişikliğinden en fazla etkilenen kentler arasındadır. Ülkemizde yağmursuyu iniş boruları doğrudan kanalizasyon sitemine bağlanmakta ve yoğun taşkın anlarında şebekenin üzerinde ekstra bir yük oluşturmaktadır. Bu temiz suyu depolayarak ihtiyaç halinde kullanmak hem kentlinin ihtiyaçlarını karşılayacak hem de kenti iklim değişikliğine karşı daha dirençli hale getirecektir. Bu sebepten kentimizde yağmursuyu hasadının yaygınlaşması ve bu kültürün gelişmesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 5000 binanın 5000 polietilen yağmursuyu hasadı deposu ile teşvik sistemine dahil edilmesi amaçlanmaktadır. Teşvik sistemine dahil edilen yağmursuyu depolarının; bahçe sulama, oto yıkama veya bina temizliği amacıyla kullanılması hedeflenmektedir.

 5000 binaya 5000 yağmur suyu projesi kapsamında başvuru sisteminden başvurusunu yapmış vatandaşlarımızın teknik incelemeleri gerçekleştirilmiştir. Teknik incelemeler neticesinde uygunluğu olan vatandaşlarımızı ilçe bazlı aramalar yapılmış, durum hakkında bilgilendirmeler de bulunulmuştur. Vatandaşlarımız bilgilendirme sonrasında İklim Değişikliği ve Temiz Şube Müdürlüğüne giderek taahhütname imzalayıp ve ücret ödemesi yapmaktadır. İmza ve ödeme işlemleri gerçekleştiren vatandaşlarımıza depo dağıtım sırasına alınıp, İklim Değişikliği ve Temiz Şube Müdürlüğü tarafından depoları dağıtımları gerçekleştirilmektedir.

·         10.000 yağmur bahçesi projesi;10.000 Yağmur Bahçesi Projesi, Sünger Kent İzmir Projesi’nin bir parçasıdır. Okullarda, konutlarda, işyerlerinde, resmî kurumlarda, mezarlıklarda, sanayide ve pek çok bölgede uygulanabilir.  Yağmur bahçesi; çatı, yol gibi geçirimsiz yüzeylerden su toplayan, geçici olarak bu suyu bir hendek içerisinde bitkiler ile tutan ve akış sularının yollara ve dolaylı olarak körfeze karışmasını engelleyen bir yağmursuyu yönetim uygulamasıdır. Bu tür uygulamalar; yağmur sularının etkin olarak kullanımını sağlamak, akışla gelen yağmur sularının temizlenmesinde doğal filtre görevi yaparak suyu temizlemek ve yeraltı sularının beslenmesini sağlamak, drenaj çözümlerine ekonomik ve sürdürülebilir imkân sunmak, uygulandığı yere özgü flora ve fauna için uygun ortam oluşturmak ve biyolojik çeşitliliği arttırmak gibi pek çok amaca sahiptir. Proje kapsamında ilk pilot uygulamalar; İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde, İzmir Özel Türk Koleji’nde, Kardelen Anaokulunda, Buca Elegant sitesinde ve muhtelif yerlerde uygulanmıştır. 

·         Buca Bahçekapı Sünger Park Projesi; Bu proje ile, Türkiye’de ilk defa bir park, taşkın drenaj kuyuları ile bir sünger parka dönüştürülmüştür. Buca ilçesi Bahçekapı Parkını çevreleyen 159 ve 138. sokaklarda yaşanan su baskını sorunlarının çözümüne yönelik bu proje geliştirilmiştir.  Proje alanın membasında bulunan park alanı dere yatağı güzergahında olup çevre sokaklara düşen yağmur suları da park içine yönlendirilmiş durumdadır. Bu nedenle park içerisinde de yoğun yağış sonrası göllenmeler oluşmaktadır. Park içerisine yer altı drenaj kuyuları açılarak Buca Bahçekapı Parkının taşkın önleme amaçlı kullanımına yönelik bir pilot proje uygulanmıştır. 

·         Gaziemir Sakarya Sünger Otoparkı Pilot Projesi; Sünger Kent İzmir projesinin kentsel geçirimsiz alanların su döngüsü ile yeşil dönüşüme kazandırılması ve mevcut altyapı sistemleri üzerindeki akış suyu yükünün azaltılması hedefi kapsamında, kentin geçirimsiz otopark alanlarından biri olan Gaziemir İZELMAN Sakarya Otoparkının çeşitli yeşil altyapı teknikleri ile yeşil otoparka dönüşümü için bir pilot uygulama projesi hazırlanmıştır. Toplamda 8200 m2 büyüklüğe sahip Gaziemir Sakarya açık otopark alanında su döngüsü ile yeşil bir dönüşüm gerçekleştirilmiştir. Toplamda 644 m²’lik bir alan geçirimli hale getirilmiş ve 206 m² alanda 9 ayrı sızma hendeği imalatı ile Türkiye’nin ilk sünger otoparkına dönüştürülmüştür. Alanda parke taşı dizilimlerinin değiştirilmesi ve hendek altlarında ek depolama hacmi oluşturulmasına yönelik plastik üniteler ve keçe sarılı borular gibi inovatif teknikler kullanılmıştır. Proje ile alan ve çevresinde akışa geçen yağış sularının birleşik kanalizasyon sisteminden ayrılması, otopark çevresindeki su baskınlarının önlenmesi ve kent içindeki ısı adası etkisinin azaltılması hedeflenmiştir.

·         Buca Atatürk Mahallesi Sünger Park Projesi; Buca Atatürk Mahallesi Sünger Park Projesi, söz konusu alanda yapılan biyolojik sızdırma hendekleri ve taşkın drenaj kuyusu uygulamalarını içermektedir. Bu uygulamalar ile bölgeye düşen yağış sularının pilot proje alanına yönlendirilmesi ile yağış sularının yollar ve sokaklar üzerinde akışa geçmeden tutulması, biriktirilmesini ve yer altına sızdırılması sağlanmaktadır. Projenin hayata geçmesi ile bölgede yaşanan su baskınları yeşil altyapı teknikleri ile önlenmekte ve günümüz koşullarında ekonomik olarak oldukça maliyetli olan mevcut yağmur suyu hatlarında yapılması öngörülen revizyonlara gereksinim duyulmamaktadır.

·         Işıkkent Mezarlığı Yeşil Dönüşüm Projesi; Işıkkent Mezarlığı'nın yağmursuyu yönetimi sorunlarına bir çözüm getirmek amacıyla başlatılan araştırma ve geliştirme projesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hayata geçirilmiştir. Proje, sadece yerel bir mekânın değil, aynı zamanda İzmir'in iklim değişikliğine dirençli kent yaklaşımının bir parçası olarak da öne çıkmaktadır. Işıkkent Mezarlığı'nda, parke kaplı yürüyüş yolları üzerinde biriken yağmur sularının, geleneksel ızgaralar aracılığıyla kanalizasyon sistemine aktarılması ve hayrat çeşmelerinden akan temiz suyun da aynı sistemle tahliye edilmesi, çevrede taşkın sorunlarına yol açmaktaydı. Bu durum, su kaynaklarının verimsiz kullanımına ve çevresel sorunlara neden olmaktaydı. İzmir Büyükşehir Belediyesinin başlattığı ‘5,000 Yağmursuyu Deposu’ kampanyasına Işıkkent Mezarlığı da dahil edilmiştir.  Geliştirilen proje ile, boşa harcanan yüzey akış suları ve çeşme suları artık bir depoda toplanmakta, arıtılmakta ve sulama sisteminde kullanılmaktadır. Bu yaklaşım, Işıkkent Mezarlığı'nda yılda 9,579 m3 su tasarruf edilmesini hedeflemektedir.

·         Bayraklı Mansuroğlu Mahallesi Sünger Park Projesi; Pek çok doğa temelli yağmursuyu yönetim tekniğinin sıkıştırılmış kompakt halinin bir mahallede demo olarak sunulabilmesi için, doğayı taklit eden yeşil altyapının sorun çözücü bir kılavuz olarak çalışma alanında mekânsallaştırılması projenin çıkış noktasıdır. Bu amaçla; biyolojik hendek, sızdırma çukuru, geçirimli parke, yağmur deposu ve yağmur bahçesi gibi teknikler bir arada tercih edilmiştir. Mahalleli pek çok tekniği bir arada görebilecekken, bir yandan da gezerken öğrenebilmesi için fırsat yaratılacaktır. Biyolojik hendek ve sızdırma çukurları kuzey tarafından gelen yüzey akış sularını yakalamak için planlanırken; otopark alanında önerilen geçirimli kaldırımlar, güney tarafından gelen yüzey akış sularını yakalamayı hedeflemiştir.

·         Bornova Refüjü Sünger Alanları; Bornova Metro Durağı ve Ege Üniversitesi Acil Binası çevresinde meydana gelen taşkınları önleyebilmek için Ankara Caddesi Yan yolu üzerindeki Bornova Metro refüjünde sızdırma hendekleri ve yağmur suyu hasadı uygulamalarının yapılmasına karar verilmiş ve projenin gerçekleştirilmesi planlanmıştır.

·         Küçük Menderes Ovası Yağmur Suyu Hasadı; Küçük Menderes Yağmur Suyu Hasadı Projesi iki aşamadan oluşmaktadır. Yağmur suyu ile yeraltı sularını yeniden doldurmayı hedefleyen proje sızdırma göletleri ve şarj kuyuları ile gerçekleştirilecektir. Bu çerçevede çok sayıda sızdırma göleti planlanmış olup ilk pilot proje Bademli Kooperatifi’nde gerçekleştirilmiştir. Diğer yandan şarj kuyuları ile havzada yer alan yaklaşık 100 bin tarımsal üretim kuyusu dikkate alınarak, havzada çatılara düşen 18 milyon metreküp suyun yeraltında depolanması planlanmıştır. Bu çerçevede İzmir Büyükşehir Belediyemizce 2000 adet filtreleme deposu dağıtılarak şarj kuyularının kullanılması söz konusu olacaktır. Bunun gerçekleşmesi için ilk pilot proje şirketimizce tamamlanmıştır. Bu uygulamalar Türkiye’de bir ilk olup tarımsal alanlarda uygulanmasını ve yaygınlaşmasını sağlayacaktır.

·         Yağmur Durakları; Giderek artan iklim krizi ile süre gelen kuraklık, sel gibi doğal afetlere dikkat çekmek ve yağmur suyu hasadı üzerine toplumsal bilinci yükseltmek için ülkemizde ilk kez Otobüs ve Metro duraklarını kullanarak bir farkındalık pilot projesi hayata geçirilmesi planlanmıştır. Bu amaçla bu pilot proje kapsamında; İzmir'in yolcu sayısının yoğun olduğu ve Konak YKM önünde 5 adet; Halkapınar Otobüs duraklarında 4 adet ve Evka-3 Metro Çıkışı/Girişi Asansör Binalarında 3 adet olmak üzere toplamda 12 (on iki) adet yağmur durağı yapılmış ve durakların çatılarında biriken yağmur suları ile, durak etrafında oluşturulan yeşil alanların sulaması su depoları yardımıyla yapılması sağlanmıştır.

·         Spor Kulüpleri; Planlanan projelerden biri olan İzmir Spor kulüplerinin (Göztepe, Karşıyaka, Altay, Altınordu, Bucaspor ve İzmirspor) yağmur suyu depolarını kullanması projesi, çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaklaşımı teşvik etmek amacıyla geliştirilebilecek önemli bir inisiyatiftir. Spor kulüpleri, geniş bir takipçi kitlesine ve toplum üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğu için bu kulüplerle iş birliği yapmak, yağmur suyu depolarının farkındalığını artırmak ve projenin başarısını desteklemek için etkili bir yöntemdir. Bu proje, spor kulüplerinin mali tasarruf sağlamasına, yağmur suyu hasadı farkındalığı oluşturulmasına, iklim krizi ile mücadele edilmesine ve çevresel etkilerini azaltmasına yardımcı olacaktır.

·         Bornova Çayı Ekolojik Koridor Projesi; Pilot bölge olarak belirlenen Bornova deresi güzergahında kent-dere etkileşiminin artırılması amacı ile mavi-yeşil ekolojik koridorlar planlanacak ve bu koridora entegre olacak biçimde Ege Üniversitesi- Evka-3 Metro İstasyonu-Aşık Veysel Rekreasyon Alanı-Körfez hattını birleştirecek, e-skuter ve bisikletlilerin kullanımına yönelik transit bir ulaşım yolu projelendirilmesi planlanmıştır. Proje kapsamda avan proje çalışmaları tamamlanmış olup, uygulama projelerinin hazırlanması çalışmaları yürütülmektedir.

·         Halkapınar Körfez Projesi; Kentlinin toplum hafızasını bu mekân üzerinde diri kalmasını sağlayabilmek için; bugün mevcutta olmayan eski Halkapınar Gölü’nün yeniden oluşturulması projenin ana hedefidir. Proje 3 etap olarak planlanmıştır:

•    Etap 1. Gölün yeniden oluşturulması (24.7 ha)

•    Etap 2. Halkapınar Çayı – Körfez Ekolojik Koridoru (2.8 ha)

•    Etap 3. Nif Dağı Ekolojik Bağlantısı (30.7 ha)

Proje, körfezden Nif Dağı’na uzanan bir ekolojik koridor ile doğal alanların korunmasını, geliştirilmesini ve ulaşım sistemleri ile birbirine bağlanmasını hedefler. Bu kapsamda bölgesel ölçekte büyük yeşil alanlar oluşturarak kente önemli bir katkı sunar.

Kentlileri körfezden Halkapınar kaynaklarına mikro-mobilite yolları, yani e-skuter ve bisiklet yolları, ile ulaştırma hedeflenmektedir. Bu, sürdürülebilir ulaşımı teşvik etmeyi ve kentlilere daha fazla ulaşım seçeneği sunmayı amaçlar.

·         Sünger Köy; İzmir İli Karaburun İlçesi Sarpıncık Köyünde “Sünger Kent İzmir Projesi” yağmur suyu hasadı çalışmaları kapsamında, köy sakinlerince yağmur suyunun toplanmasına yönelik yağmur depoları talepleri esas alınarak tespitler yapılmıştır. Bahçeli evlerin bulunduğu köy eğimli bir alanda bulunmaktadır. Aynı zamanda Karaburun ilçesi yaz aylarında deniz turizmi nedeniyle nüfus artışı olması ve tatlı su kaynaklarının kısıtlı olması gibi sebeplerden dolayı su sıkıntısı çekmektedir. Bu nedenle Sarpıncık köyünde bu sıkıntılara bir çözüm olarak uygun çatıları ve bahçeleri olan her bir eve toplamda 35 adet (34 adet 1 ton+ 1 adet 3ton) depo verilmesi uygun bulunmuştur.

Sünger Kent İzmir projesi, İzmir'i su odaklı döngüsel bir yeşil dönüşüm ile daha sürdürülebilir, iklim dirençli ve yaşanabilir bir kent haline getirmeyi amaçlamaktadır.

Kentteki yağmur suyu miktarı ve yağış verilerinin toplanmasıyla birlikte afet risklerinin belirlenmesi ve iklim değişikliğine uyum sağlanması amacıyla çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Bu proje kapsamında, yağmur suyu toplama sistemleri, yağmur bahçeleri, sızdırma göletleri, biyolojik hendekler, biyolojik göletler, geçirimli zemin kaplamaları ve şarj kuyuları gibi çeşitli çözümler hayata geçirilmektedir.

İl -Proje, İzmir'in kentsel afetlere karşı direncini artırmak, iklim değişikliğine uyum sağlamak ve sürdürülebilirliğini ve yaşam kalitesini artırmak için tüm vatandaşların katılımını hedeflemektedir. Uygulanan pilot projeler, sadece somut çözümler sunmakla kalmayıp aynı zamanda yerel yönetimlere ilham kaynağı olacak, kentin vizyonunu değiştirmeye öncülük edecektir.

Sivil Toplum Kuruluşu - Açıklama: İzmir ilindeki çevre odaklı sivil toplum kurumları

Üniversite - Açıklama: İzmir ili Özel ve Devlet Üniversiteleri

Yerel Yönetim - Açıklama: İzmir ili yerel yönetimler

Özel Sektör - Açıklama: İlgili firmalar

Projenin hedeflediği çıktılar arasında, İzmir'in doğa esaslı su yönetim sistemi geliştirmesi, iklim değişikliğine uyumun sağlanması, sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesinin artırılması bulunmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda elde edilen sonuçlar şunlardır: • Doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi ve insanların çevreleriyle daha uyumlu bir şekilde yaşamalarını teşvik etme • Yeraltı sularının beslenmesi, su kaynaklarının korunması • Su baskınlarının önlenmesi, kentsel ısı adası etkisinin azaltılması • Yeşil altyapı tekniklerinin kullanımı, doğal yeşil alanların ve biyoçeşitliliğin artırılması, yağış sularının temizlenmesi, • Mevcut yağmur suyu ve kanalizasyon altyapısı üzerindeki yükün azaltılması, • Daha az enerji ve kaynak kullanımı ile uzun vadede gri altyapı sistemlerinden daha az maliyetli bir çözüm bulunması.