Gölbaşı İlçesi, Başkent Ankara sınırları içerisinde, merkezden
yaklaşık olarak 19 km güneyde, Ankara-Konya karayolu üzerinde bulunmaktadır.
Gölbaşı ve çevresinin yerleşim alanı olarak kullanımının İlkçağ ve Antik Çağa
kadar uzandığı Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür
ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce Gölbaşı çevresinin çeşitli
bölgelerinde yapılan kazı çalışmaları, inceleme ve araştırmalar sonucu ortaya
çıkmıştır.
Gölbaşı’nın ilçe olması ise çok eskilere dayanmaz. Gölbaşı daha önce Örencik Köyüne bağlı Gölhanı adı ile anılan bir mahalle iken 1923 yılında, buraya Oğulbey Köyündeki Bucak Müdürlüğü ve Jandarma Karakolunun taşınması ile Gölbaşı Nahiyesi adını aldı. 1936 yılında ise ilçe olan Çankaya’ya bağlandı. 1955 yılında E-5 Devlet Karayolunun bu bölgeden geçmesi ile Gölbaşı’nın nüfus artışı ve gelişmesi hızlandı. 1965 yılında Gölbaşı Belediye teşkilatı kuruldu. 1976 yılından itibaren yol boyunca sanayi tesislerinin kurulmaya başlanması ile birlikte, istihdam artışına paralel olarak, il dışından yoğun göçün başlamasına sebep olmuştur. Gölbaşı ilçesi adından da anlaşılacağı üzere, Ankara ilinin göller bölgesidir. Bölgede Mogan ve Eymir gölleri bulunmaktadır. Mogan Gölü havzası genelde düzgün yer yer orta engebeli bir havzanın alt ucunda alüvyoner setlerin arkasında oluşmuş doğal baraj gölüdür.
Özellikle antik çağlara ait höyükler, kaleler, ören yerleri ve mağaraların bulunduğu ilçede “Tulumtaş Mağarası” ile “sulakiye göl yatağı” önemli kültür ve tabiat varlıklarından olup ilçeye turistik değer kazandıran en önemli tabiat varlıkları arasındadır. Mağara Ankara-Konya Çevre Yolu’nun Tulumtaş Köyü yakınlarında 1992 yılında bulunmuş olup, aynı yıl yapılan incelemeler sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 1. Derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. 1 Milyon yıl önce oluştuğu tahmin edilen ve yerli-yabancı grupların inceleyerek belgelendirdiği 800 mağara arasına giren Tulumtaş Mağarası ilçemiz açısından değerli bir hazinedir. Bununla birlikte 227 farklı kuş türü tarafından barınma, üreme ve konaklama amaçlı kullanılan göller kuş gözlemcilerinin tercih ettiği mekanlardır.
Gölbaşı, Ankara il merkezine 20 km, havaalanına 35 km uzaklıkta, 971
metre rakımlı ve iç Anadolu platosu üzerinde bulunan Büyükşehir belediyesine
bağlı metropol bir ilçedir.
Doğusunda Bala, Batısında Yenimahalle, Güneyinde Haymana ve Kuzeyinde
Çankaya ilçeleri bulunmaktadır.